15-6-2017

Dialogic Blockchain Series #3

De blockchain als digita­le notaris

Kan de blockchain de notaris vervan­gen? De techno­lo­gie is er klaar voor, maar nog allesbe­hal­ve toegan­ke­lijk. Toch zijn juist deze mogelijk­he­den erg interes­sant voor overhe­den en bedrij­ven.

Partij­en die elkaar niet kunnen of willen vertrou­wen, maar toch een transac­tie willen uitvoe­ren, kunnen daarvoor gebruik maken van de diensten van een trusted third party. Dit is een derde, onafhan­ke­lij­ke en door beide partij­en vertrouw­de partij, die toeziet op de juiste uitvoe­ring van de transac­tie.

Bij veel transac­ties vervult een notaris de rol van trusted third party. Denk bijvoor­beeld aan de overdracht van een huis, de oprich­ting van een stichting, of het vastleg­gen van een testament. De notaris zorgt ervoor dat de transac­tie goed en voor beide partij­en duidelijk is opgesteld, door beide partij­en wordt begrepen, en zorgt in een aantal gevallen voor de uitvoe­ring ervan. Ook slaat de notaris de transac­tie op in zijn archief, zodat geen discus­sie kan ontstaan over welke transac­tie is uitgevoerd: de kopie van de notaris is ‘de waarheid’.

Kern van de blockchain is dat het transac­ties mogelijk maakt tussen partij­en die elkaar niet kunnen of willen vertrou­wen. De blockchain zou hiermee de rol van de notaris kunnen vervan­gen. In theorie zou de blockchain zelfs een belang­rijk voordeel hebben ten opzich­te van de traditi­o­ne­le notaris: doordat het systeem is gebaseerd op formele regels en wiskun­dig bewezen princi­pes, kan de juiste werking van de blockchain door iedereen worden gecontro­leerd.

De blockchain is, zoals we in het vorige artikel zagen, zeer lastig te corrum­pe­ren. In theorie kan een blockchain alleen worden beïnvloed door een partij die over méér dan de helft van de totale rekenkracht beschikt van alle op de blockchain aangeslo­ten partij­en. Een belang­rijk voordeel, maar ook nadeel van via de blockchain uitgevoer­de transac­ties, is dat ze niet kunnen worden gewijzigd. Een klein foutje in het digita­le ‘contrac­t’ kan dus catastro­fa­le gevolgen hebben. Als het gaat om de blockchain moeten juristen gaan denken als program­meurs, en program­meurs als juristen.

Time stamping

Een van de notari­ë­le taken die het eenvou­digst met een blockchain te implemen­te­ren zou zijn, is time stamping. Bij time stamping gaat het erom een bewijs te krijgen van het feit dat een partij op een bepaald moment in tijd over bepaal­de informa­tie beschik­te. Zo kun je bijvoor­beeld aantonen dat je op een bepaald tijdstip een bepaal­de uitvin­ding hebt gedaan, of dat een auteurs­rech­te­lijk beschermd werk eerder door jóu dan door iemand anders is gemaakt.

Een vroeger populai­re methode van time stamping was door een gesloten envelop­pe met de informa­tie op te sturen aan de Belasting­dienst. Deze opende de envelop­pe dan niet, maar plaatste er wel een (verifi­eer­ba­re) poststem­pel met datum en tijd op. Andere vormen van time stamping zijn het depone­ren van merken en rechten bij speciaal daarvoor ingerich­te registers, zoals het Merken­bu­reau. In sommige gevallen (zoals bij patenten) zijn eenmaal goedge­keur­de registra­ties openbaar.

Een andere methode zou zijn door de beschrij­ving van de uitvin­ding op te nemen in de omschrij­ving van een bankover­schrij­ving. Zodra de overschrij­ving is gelukt staat in de databa­se van tenmin­ste twee rekenin­gen dat jij op een bepaal­de datum de uitvin­ding hebt gedaan. Dit is precies het princi­pe op basis waarvan het ook met de blockchain kan werken.

In de praktijk

Stel, je hebt een uitvin­ding gedaan. Hoe kun je deze time stampen middels de blockchain? Je beschrijft de uitvin­ding in een digitaal tekstdo­cu­ment en voorziet dit van je naam. Vervol­gens voeg je een blockchain­trans­ac­tie toe aan de blockchain met de inhoud van dit document.

Zodra de transac­tie in de blockchain is opgeno­men, is deze gekoppeld aan een blok, waaraan een datum en tijd is gekoppeld. Alle partij­en in het blockchain­net­werk zijn het erover eens (en kunnen wiskun­dig verifi­ë­ren) dat dat blok op dat tijdstip werd gemaakt, en dat jouw document daar onderdeel van uitmaakt.

Wanneer je later wilt bewijzen dat jíj op een bepaald moment de uitvin­ding hebt gedaan, hoef je slechts te verwij­zen naar dat blok in de blokke­ten. Iedereen die meedoet in het blockchain­net­werk kan dit blok terugha­len uit de geschie­de­nis en verifi­ë­ren dat zich daarin een document met jouw naam en de uitvin­ding bevindt.

Bovenstaan­de methode kun je op dit moment al gebrui­ken, bijvoor­beeld door in een Bitcoin­trans­ac­tie extra tekst te laten toevoe­gen.

Een stapje verder: anonie­me time stamping

Het nadeel van bovenstaan­de werkwij­ze is dat je uitvin­ding voor iedereen leesbaar is: hij staat immers in de blockchain. Je kunt dit oplossen door niet de beschrij­ving van de uitvin­ding zélf, maar een zogenaam­de hash van de beschrij­ving te uploaden. Een hash is een soort contro­le­ge­tal. Stel je voor dat je in een document bijvoor­beeld het aantal letters ‘e’ telt, en alleen dit getal aan iemand vertelt, samen met het aantal woorden in het document. Achter­af kan iemand contro­le­ren dat een document aan dit contro­le­ge­tal voldoet, maar op basis van het contro­le­ge­tal alleen kan het document niet worden gerepro­du­ceerd.

Nou is het relatief eenvou­dig om een ánder document te maken dat hetzelf­de aantal letters ‘e’ en aantal woorden, maar andere inhoud bevat. Crypto­gra­fi­sche hashes zijn daarte­gen bestand, en hebben de eigenschap dat het praktisch onmoge­lijk is om een ander document te maken dat hetzelf­de contro­le­ge­tal oplevert (een zogenaam­de ‘collisi­on’).

Als je dus op een bepaald moment een hash hebt ingevoegd in de blockchain, en later een document kunt laten zien dat die hashwaar­de heeft, dan heb je aangetoond dat je op dat tijdstip over het document beschik­te, zonder dat de inhoud van het document bij anderen bekend hoeft te zijn.

Tot slot

Zoals je merkt komen er bij het inzetten van de blockchain een aantal nieuwe, wiskun­di­ge princi­pes kijken. Begrip van deze princi­pes is cruciaal om nieuwe toepas­sin­gen op basis van de blockchain te kunnen bouwen. Deze toepas­sin­gen kunnen echter, zoals hier beschre­ven, erg krachtig zijn, en een goede vervan­ging vormen voor traditi­o­ne­le alterna­tie­ven.

< Lees DBS #2               Lees DBS #4 >

 

Benieuwd naar meer?

Dialogic helpt publie­ke organi­sa­ties met beleids­vor­ming met en rondom nieuwe techno­lo­gie­ën. In de Dialogic Blockchain Series leggen we uit wat blockchain kan beteke­nen voor overhe­den en behande­len we elke twee weken een ander onderwerp. Meld je dus nu aan en blijf op de hoogte!

[contact-form-7 id=”4210″ title=”Inschrij­ven blockchain series”]

Heb je vragen of ben je benieuwd wat blockchain voor jou kan beteke­nen? Neem contact op met Tommy van der Vorst.

Meer weten over dit thema?

Tommy van der Vorst, partner

Om te begrij­pen hoe iets écht werkt, haal ik het liefst iets helemaal uit elkaar, en probeer ik het zelf weer in elkaar te zetten.
Maak kennis met Tommy

Offerte aanvragen

Heeft u een concrete onderzoeksvraag of -opdracht en wenst u hiervoor van ons een offerte ontvangen? Dan kunt u uw vraag per e-mail toesturen aan tenderdesk@dialogic.nl. U kunt ons via dit adres ook attenderen op (openbare) aanbestedingen. We geven binnen vijf werkdagen een reactie.

Meer informatie