28-8-2018

De behoef­te aan spectrum voor specifie­ke profes­si­o­ne­le breedban­di­ge toepas­sin­gen

Wat is de waarge­no­men behoef­te van verschil­len­de sectoren aan breedban­di­ge connec­ti­vi­teit, via dienst­ver­le­ning door gespeci­a­li­seer­de operators dan wel via breedban­di­ge communi­ca­tie in eigen beheer, en hoeveel frequen­tie­ruim­te is nodig om in deze behoef­te te voorzien?

In vrijwel alle onderzoch­te sectoren wordt een groeien­de vraag naar breedban­di­ge draadlo­ze communi­ca­tie voorzien. De onderlig­gen­de drijvers zijn videost­rea­ming met hoge kwaliteit, met name voor VR- en AR-toepas­sin­gen, en centra­li­sa­tie van experti­se. Veel van de gevraag­de connec­ti­vi­teit kan nu of (naar verwach­ting) in de toekomst worden afgeno­men op basis van generie­ke netwer­ken (PLMN). Afnemers geven aan bij voorkeur connec­ti­vi­teit als dienst op basis van generie­ke techno­lo­gie te willen gebrui­ken, als gevolg van ecosys­teem­voor­de­len die dat biedt. De gevraag­de contro­le over de infrastruc­tuur, de dienst en de appara­tuur (ten behoeve van het garande­ren van dekking, beschik­baar­heid en betrouw­baar­heid in de toekomst) is de belang­rijk­ste reden om communi­ca­tie niet als dienst in te kopen. De beschik­baar­heid in de markt van de gevraag­de dienst­ver­le­ning is daarnaast afhanke­lijk van het schaal­ni­veau van de toepas­sing.

Uit ons onderzoek en gesprek­ken met de markt komt naar voren dat 40 MHz de meest voor de hand liggen­de hoeveel­heid spectrum is om toe te wijzen aan specifie­ke toepas­sin­gen, op basis van TDD en exclusie­ve contro­le over het spectrum op het eigen (campus)terrein en binnen eigen gebouwen.

Deze inschat­ting baseren we op de volgen­de argumen­ten:

  • De gevraag­de capaci­teit voor specifie­ke toepas­sin­gen is op de korte termijn nog relatief beperkt. Met een LTE-carrier van 20 MHz (TDD) kan, onder ideale condities, op dit moment een doorvoer­snel­heid van 1 Gbit/​s per site worden behaald. Een hoeveel­heid van 40 MHz (ongepaard) spectrum voorziet daarmee in de gevonden capaci­teits­be­hoef­te.
  • Een grotere hoeveel­heid spectrum dan 40 MHz leidt waarschijn­lijk tot ineffi­ci­ënt spectrum­ge­bruik: de appara­tuur (licenties) zijn duurder, en er zijn nauwelijks toepas­sin­gen die zoveel capaci­teit vragen en niet kunnen worden ontslo­ten met een alterna­tief. Het bijplaat­sen van basissta­ti­ons is voor gebrui­kers van specifie­ke toepas­sin­gen daarnaast vaak relatief eenvou­dig.
  • LTE is het meest effici­ënt bij toepas­sing van carriers van 20 MHz (daarbo­ven kunnen carriers worden gecombi­neerd). Daarnaast blijft de mogelijk­heid bestaan om, met redelij­ke effici­ën­tie, twee netwer­ken (ieder 20 MHz of 2x10 MHz) uit te rollen.
  • Hoewel 2x20 MHz spectrum (op basis FDD) in de behoef­te zou kunnen voorzien heeft TDD de voorkeur, vanwege de typisch hogere gevraag­de upload­ca­pa­ci­teit die de specifie­ke toepas­sin­gen vragen (FDD kan hieraan dynamisch voldoen). Desondanks is TDD minder geschikt in situaties met veel terminals, en wanneer verschil­len­de gebrui­kers hetzelf­de spectrum gedeeld gebrui­ken.
Een belang­rij­ke kantte­ke­ning is dat het spectrum moet worden ondersteund door generie­ke techno­lo­gie (primair LTE en opvolgers). Kandida­ten zijn spectrum in 3GPP-band 40 (2,3 GHz) en band 43 (3,4-3,8 GHz).