Streekomroepen
De lokale omroep is de vorm van omroep in Nederland die de meeste organisaties met een zendmachtiging kent. Nederland kent zo'n 300 lokale publieke omroepen die uitzenden in de eigen gemeente. Het aantal lokale omroepen loopt licht terug, wat voornamelijk een gevolg is van gemeentelijke herindelingen. Naast de lokale omroepen zijn er ook streekomroepen in Nederland die zendmachtigingen voor meerdere gemeenten hebben.
In Nederland zijn ongeveer 60 streekomroepen waarover nog niet veel bekend is. Wat waren de redenen voor omroepen om als een streekomroep verder te gaan? Wat zijn de voordelen en nadelen voor omroepen om als streekomroep verder te gaan en wat is de waarde van streekomroepen? Daarbij moet ook de context waarin publieke omroepen opereren worden begrepen; de technologische ontwikkelingen, de bestuurlijke decentralisatie en de discussie over de maatschappelijke taken van de publieke omroep.
Doel van dit onderzoek is het benoemen en analyseren van de waarde van streekomroepen voor het Nederlandse publieke lokale omroeplandschap en de publieke omroep in het algemeen. Het uiteindelijke doel is het doen van aanbevelingen voor beleid in het domein van de lokale omroep.
Streekomroepen zenden uit voor meerdere aaneengesloten gemeenten die een sociaal-culturele eenheid vormen. In deze studie stond de vraag centraal in hoeverre schaalvergroting bij lokale publieke omroep, in het bijzonder door de vorming van streekomroepen, positief bijdraagt aan het functioneren van lokale omroep in Nederland. Door onderlinge samenwerking zou de lokale omroep aan kracht kunnen winnen en professioneler kunnen gaan werken.
Het aantal streekomroepen is in de voorbije jaren redelijk stabiel gebleven, het merendeel zendt uit voor twee gemeenten. Samen bedienen ze een kwart van de Nederlandse inwoners. Ondanks het stabiele aantal is er wel sprake van een dynamiek van schaalvergroting binnen de lokale publieke omroep. Door gemeentelijke herindelingen worden omroepen die eerder onder de vlag streekomroep voeren weer een ´gewone´ lokale omroep, omdat er niet langer sprake is van meerdere gemeenten.
Streekomroepen zien het grotere bereik en daarmee het uitzicht op meer middelen en een professionelere manier van werken als belangrijkste voordeel. Een groter verzorgingsgebied biedt meer thema´s voor de programma´s. Een nadeel zijn de verschillende beleidslijnen in verschillende gemeenten voor bijvoorbeeld financiering, iets wat door een wetsverandering rond overheidsfinanciering mogelijk minder complex wordt. Een ander nadeel zijn de hoge kosten die streekomroepen maken omdat ze het signaal op meerdere plaatsen (en soms voor verschillende kabelmaatschappijen) moeten aanbieden. Voor streekomroepen is het eveneens een uitdaging om programma´s te verzorgen die voor alle woonkernen interessant zijn.
Voor de overheid lijkt er geen specifieke taak weggelegd om de vorming van streekomroepen actief te bevorderen. Er ligt wel een taak voor de overheid om de barrières voor een efficiënte bedrijfsvoering weg te nemen. Zo zou er in de wet- en regelgeving gezocht moeten worden naar manieren om (1) de onderhandelingen met meerdere gemeentes en (2) het meerdere malen moeten aanleveren van het programmasignaal aan de kabelexploitanten, op te lossen.
- Publicatienummer
2008.018-0908 - Publicatiedatum
31 juli 2009
- Projectnummer
2008.018 - Opdrachtgever(s)
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Partner